Bonding jest zaawansowaną techniką stosowaną w stomatologii estetycznej i zachowawczej, opartą na zasadzie adhezyjnego łączenia materiałów kompozytowych z powierzchnią szkliwa i zębiny. Metoda ta pozwala na efektywne odtworzenie estetyki, funkcji i struktury zęba przy minimalnej inwazyjności (Van Meerbeek et al., 2020).
Mechanizm działania bondingów
Podstawą działania bondingów jest technika adhezyjna, która polega na chemicznym i mikromechanicznym połączeniu materiału kompozytowego z powierzchnią zęba. Proces obejmuje kilka etapów:
- Przygotowanie powierzchni: Oczyszczanie, izolacja i wytrawianie powierzchni kwasem fosforowym (30–37%). Wytrawianie prowadzi do powstania mikroporów w szkliwie i zębinie, co zwiększa powierzchnię adhezyjną i umożliwia lepsze zakotwiczenie żywic (Pashley et al., 2011).
- Nakładanie systemu adhezyjnego: Systemy te mogą być klasyfikowane jako:
- Systemy samotrawiące (self-etch)
- Systemy całkowitego wytrawiania (etch-and-rinse)
- Systemy uniwersalne (uniwersal adhesives) (Peumans et al., 2014).
- Polimeryzacja: Utwardzanie światłem o długości fali ok. 470 nm prowadzi do polimeryzacji żywic, zapewniając trwałe połączenie adhezyjne (Miletic & Santini, 2012).
Materiały stosowane w bondingu
Materiały kompozytowe stosowane w bondingu składają się głównie z żywicy organicznej (Bis-GMA, TEGDMA, UDMA), cząsteczek wypełniaczy nieorganicznych (np. dwutlenek krzemu) oraz inicjatorów polimeryzacji. Rodzaje kompozytów to m.in.:
- Makrocząsteczkowe – wysoka odporność na obciążenia mechaniczne, ale gorsza estetyka (Ferracane, 2011).
- Mikrocząsteczkowe – doskonała polerowalność i estetyka, niższa trwałość mechaniczna.
- Hybrydowe i nanohybrydowe – łączą zalety obu typów, cechują się wysoką estetyką i dobrą odpornością mechaniczną (Ilie & Hickel, 2011).
Zastosowanie kliniczne
Bonding znajduje szerokie zastosowanie w praktyce stomatologicznej, obejmując:
- Estetyczną korektę zębów (np. licówki kompozytowe, zamykanie diastem)
- Odbudowy zachowawcze (ubytki klasy III, IV, V według klasyfikacji Blacka)
- Fiksację uzupełnień protetycznych (licówki ceramiczne, korony kompozytowe, wkłady koronowe) (Hickel et al., 2014).
Zalety i ograniczenia techniki bondingowej
Zalety:
- Minimalna preparacja tkanek zęba
- Wysoka estetyka i naturalny wygląd
- Możliwość naprawy i korekty
- Prosta procedura wykonywana w gabinecie
Ograniczenia:
- Mniejsza odporność na ścieranie w porównaniu z ceramiką
- Możliwość przebarwień z czasem
- Konieczność rygorystycznego przestrzegania procedur klinicznych (Demarco et al., 2017).
Podsumowanie
Technika bondingowa to jedna z kluczowych metod współczesnej stomatologii, umożliwiająca osiągnięcie doskonałych rezultatów estetycznych i funkcjonalnych przy minimalnej inwazyjności. Sukces kliniczny zależy od odpowiedniego wyboru materiałów, techniki adhezyjnej oraz precyzyjnego wykonania procedury. Pacjenci powinni pamiętać, że bonding można stosować tylko w przypadku gdy posiada się własne zęby. Braki zębowe można natomiast zastąpić implantami zębów.
Literatura
- Van Meerbeek, B., et al. (2020). Dental Adhesives and Adhesion Science. Dental Materials, 36(1), 1-9.
- Pashley, D. H., et al. (2011). State of the art etch-and-rinse adhesives. Dental Materials, 27(1), 1-16.
- Peumans, M., et al. (2014). Clinical effectiveness of contemporary adhesives for the restoration of non-carious cervical lesions. Dental Materials, 30(10), 1089-1103.
- Ferracane, J. L. (2011). Resin composite—State of the art. Dental Materials, 27(1), 29-38.
- Ilie, N., & Hickel, R. (2011). Investigations on mechanical behaviour of dental composites. Clinical Oral Investigations, 15(2), 149-154.
- Hickel, R., et al. (2014). Direct composite restorations. Clinical Oral Investigations, 18(1), 7-16.
- Demarco, F. F., et al. (2017). Longevity of posterior composite restorations. Journal of Dentistry, 59, 12-19.
- Miletic, V., & Santini, A. (2012). Optimizing the application protocol of contemporary dental adhesives. Journal of Adhesion Science and Technology, 26(23), 2859-2870.